Wynik PiS i to, że nie jest w stanie sformować samodzielnej większości (a nawet koalicji) sprawia, że ich zwycięstwo jest zwycięstwem pyrrusowym. Jedyne czym mogą się cieszyć to tym, że opozycja nie posiada większości konstytucyjnej (chociaż powątpiewam w to, że nawet jakby ją posiadła to by cokolwiek z nią zrobiła) oraz zachowają funkcję prezydenta przez około 2 lata. Co typowe dla konserwatystów, już rozległ się mniej lub bardziej doniosły krzyk, że teraz Polska podzieli los Europy Zachodniej i przyjdzie do nas wszystko co jest tam w błyskawicznym wręcz tempie. Tu jednak należy postawić pytanie – co PiS realnie zrobił by to zatrzymać w czasie, gdy sprawował władzę? Trzeba to powiedzieć wprost – PiS na wybory parlamentarne 2023 zatrudnił beznadziejnych doradców do prowadzenia kampanii lub najważniejsze osoby w partii postanowiły doradców nie słuchać. Gdy premierem była Beata Szydło, bardzo często stosowano zwrot „Przez ostatnie 8 lat…” – celem delegitymizacji retoryki PO, która to znalazła się w opozycji, ale też jako uzasadnienie dla własnych działań. W roku 2015 to działało, bo PiS, jakby nie patrzeć, uchodził za partię z wizją po 8 latach rządów PO-PSL i narastających kryzysach oraz aferach. Wybory w 2019 zaczynały pokazywać, że PiSowi zaczyna brakować paliwa. Narracja coraz częściej zaczęła polegać na straszeniu opozycją niż prezentowaniu własnych rozwiązań. Powrót Tuska do polskiej polityki to utwierdził. W 2023 roku główną osią narracji PiS-u stał się Tusk i od wystąpień polityków, przez występ Morawieckiego na debacie, po materiały wyborcze, narrację partii rządzącej opisać możemy w kilku słowach – „TUSK, TUSK, TUSK, PO, PO, PO, TUSK, TUSK, PO, PO”. PiS rządził (jestem zdania, że o władztwie tej partii należy pisać już w czasie przeszłym) w Polsce 8 lat. Sam się dorobił kryzysów oraz afer. Przez ten czas prawa wyborcze uzyskali ludzie, którzy rządy Platformy Obywatelskiej pamiętają z czasów okresu bycia nastolatkami. Gdzieś tam są zaznajomieni z aferami rządu Tuska, a potem Kopacz, ale osób, które doświadczyły lockdownów, inflacji oraz konsekwencji sytuacji na arenie międzynarodowej, niezbyt interesują taśmy Tuska i jego bliskich współpracowników oraz realia życia w Polsce w latach 2007-15. I tu pojawia się, według mnie największy, problem narracji PiS-u w kampanii wyborczej tego roku – zabrakło im pozytywnej narracji. Nie potrafili  jednoznacznie przedstawić rozwiązań dla kryzysów i problemów jakie narosły w trakcie ich rządów, więc skupili się na straszeniu Tuskiem. Nie da się wygrać strasząc ludzi kimś i obwiniając go o wszelkie nieszczęścia. Brak sympatii do Tuska i całej jego politycznej ekipy oraz potencjalnych sojuszników, dla nacjonalisty, jest oczywisty i nie wymaga szczególnych uzasadnień. Tusk jest z „innej bajki” – on reprezentuje inną ideologię, niemalże przeciwną nacjonalizmowi o 180 stopni – jest gospodarczym, jak i obyczajowym liberałem, w dodatku robiącym umizgi wobec tęczowej lewicy. Trzeba zachować jednak pewien obiektywizm i nieracjonalne jest oskarżanie Tuska o wszelkie nieszczęścia jakie spotkały Polskę w ostatnich latach, skoro Tusk nie jest nawet posłem. Władzę w Polsce sprawował nie kto inny jak Prawo i Sprawiedliwość i jeśli coś nie wychodziło PiS-owi to nie z winy Tuska, ale z winy tchórzostwa lub politycznego warcholstwa. Narracja Prawa i Sprawiedliwości była nierozsądna i wynikała z głupoty albo z pychy. PiS sprawując władzę samodzielnie, stał się partią pozbawioną zdolności koalicyjnej z kimkolwiek (gdyby posiadał taką zdolność to miałby dużą szansę na utrzymanie władzy w rządzie koalicyjnym). Kierownictwo partii żyło przekonaniem, że wygrają kolejne wybory tworząc większość samodzielną – licząc może na potknięcie się koalicji partii Hołowni z PSL- em zwanej „Trzecią Drogą”, która wymagała osiągnięcia 8% w wyborach. Nikt w PiS-ie nie wpadł na to jak odpowiedzieć na marsz Tuska organizowany w czerwcu. Bez odpowiedzi pozostał także marsz organizowany na początku października. Narracja partii rządzącej w trakcie kampanii wyborczej przebiegała wokół „linii Tuska”, imigrantów, wieku emerytalnego, a w ostatnich dniach wyciągnięto papieża Jana Pawła II mówiąc, że Tusk powtórzy ataki na papieża, jakie to miały miejsce w marcu 2023 roku. Kwestia imigrantów zakończyła się aferą wizową szkodzącą partii rządzącej, a pozostałe tematy PiS grzał tak długo, że aż je przegrzał i wszystko stało się tanim i niezbyt śmiesznym kabaretem.

W celach zdecydowanie propagandowych i mających wywołać tzw. efekt flagi (konsolidację wokół partii rządzącej) było zorganizowane referendum. Zostało ono skonstruowane w bardzo tendencyjny sposób, sugerując odpowiedzi w postawionych pytaniach. Zapoznając się z treścią pytań nietrudno było przypomnieć sobie żarty o Związku Radzieckim dotyczące tego, kto jest największym człowiekiem w historii i dlaczego to właśnie Lenin. To była konsekwencja braku pomysłu na narrację na czas kampanii wyborczej. Poza tym, tak skonstruowane pytania i odpowiedzi na nie, niestety nie gwarantują tego co byśmy oczekiwali. Tu poświęcę trochę miejsca na przeanalizowanie konstrukcji tych pytań. Zaczynając od pierwszego - Czy popierasz wyprzedaż majątku państwowego podmiotom zagranicznym, prowadzącą do utraty kontroli Polek i Polaków nad strategicznymi sektorami gospodarki? – tu należy przypuszczać, że zadający pytanie chcieli dowiedzieć się czy strategiczne sektory gospodarki, znajdujące się pod kontrolą państwa, należy sprywatyzować. Niestety, tak zadane pytanie, nawet przy zwycięstwie opcji „NIE” nie gwarantuje, że te sektory zostaną zachowane. Bo zamiast je wyprzedać – a więc sprzedać w promocyjnej i nierynkowej cenie, można jest sprzedać w cenie rynkowej. Tak więc, hipotetycznie, jak dojdzie do prywatyzacji Orlenu, to można powiedzieć, że Orlen nie został sprzedany na wyprzedaży, ale po prostu sprzedany. Co by dało to pytanie? To już odpowiedz sobie czytelniku sam. Drugie pytanie - Czy popierasz podniesienie wieku emerytalnego, w tym przywrócenie podwyższonego do 67 lat wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn? – to pytanie też mogło zostać inaczej sformułowane. Najlepiej jakby brzmiało - Czy jesteś za ustanowieniem wieku emerytalnego od 67 lat? Trzecie pytanie - Czy popierasz likwidację bariery na granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Białorusi? – to jest pytanie, które w ogóle nie powinno zaistnieć i to z dwóch powodów. Pierwszy to taki, że ta bariera już powstała, zapłacono za nią i po wybudowaniu dopiero ktokolwiek postanowił zapytać Polaków. O wszelkie inwestycje, jak już się pyta, to powinno pytać się przed ich rozpoczęciem, a nie po wybudowaniu. Druga kwestia jest równie ważna. Liberałowie nie myślą w kategoriach państwa i narodu, przez co rzadko rozumieją zagadnienia bezpieczeństwa zbiorowości i bezpieczeństwa państwa. Niestety, zapytanie o istnienie muru stworzyło sytuację, w której pojawiło się ryzyko (nawet jeśli niewielkie, bliskie zeru, to jednak występujące), że Polacy zdecydują demokratycznie o uchyleniu własnego bezpieczeństwa. Zagadnienia bezpieczeństwa państwa i narodu nie powinny być poddawane dyskusji, a zwłaszcza stawać się elementami kampanii wyborczej. Bezpieczeństwo państwa i narodu jest ważniejsze niż interes partyjny, przez co nie powinna być robiona na nich kampania wyborcza – w takiej sytuacji pojawia się ryzyko, że bezpieczeństwo stanie się elementem propagandy danego stronnictwa – w odpowiedzi, stronnictwa przeciwne mogą zacząć grać kartą mającą na celu odsunąć nie tylko daną partię polityczną, ale i cynicznie przez nie włączone do programu bezpieczeństwo. Czwarte pytanie - Czy popierasz przyjęcie tysięcy nielegalnych imigrantów z Bliskiego Wschodu i Afryki, zgodnie z przymusowym mechanizmem relokacji narzucanym przez biurokrację europejską? – Tu mamy do czynienia z kolejnym bardzo nieprecyzyjnym i niewiele gwarantującym pytaniem. Biurokracja europejska nie jest bytem realnie występującym (powołanym przez umowy międzynarodowe), ale potocznym określeniem organów unijnych. Pytanie mówi o tysiącach imigrantów – ale co jeśli tych imigrantów będą setki lub dziesiątki tysięcy? Czy odpowiedź „nie” gwarantuje nam, że nie przyjmiemy imigrantów z mechanizmu relokacji? Być może nie. A także kolejne pytanie – czemu wymieniono Bliski Wschód i Afrykę? Imigranci do Europy przybywają nie tylko z Bliskiego Wschodu i Afryki, bo przybywają także z Bangladeszu, Indochin, Filipin i innych obszarów. To pytanie, w tej sytuacji, w żaden sposób nie zagwarantuje nam, że żadni imigranci nie zostaną przyjęci. Pytanie powinno brzmieć – Czy jesteś za wywiązywaniem się przez Polskę z unijnego mechanizmu relokacji uchodźców? – a co więcej – powinno poruszać w ogóle politykę migracyjną III RP – czy powinna być zaostrzona lub bardziej liberalna. W ten oto sposób rząd PiS zagrał cynicznie bezpieczeństwem państwa, organizując to referendum. Brak pomysłu na kampanię wyborczą sprawił, że partia rządząca wyciągnęła bieżące zagadnienia z zakresu bezpieczeństwa, ale też działania Tuska, gdy ten był premierem. Niestety dla PiS nie mamy roku 2015, ale 2023. Po 8 latach rządów PiS-u całkowicie mijało się z celem straszenie Tuskiem i przypominaniem tego co robiła Platforma przez 8 lat własnych rządów. Narosły inne problemy i inne wyzwania. Straszenie Tuskiem stało się ostatnią kartą, którą mógł grać PiS w tej kampanii wyborczej, oddając zarządzanie kampanią takim, a nie innym osobom. Słaba i pozbawiona pomysłu kampania PiS znalazła też swoje odbicie w debacie na TVP. Morawiecki zaliczył jeden z najgorszych występów w historii polskich debat, skupiając się cały czas na straszeniu Tuskiem i wypominając mu działania podczas 8 lat rządów koalicji PO-PSL, pomijając to, że PiS sam rządzi od 8 lat. Mieliśmy odpowiedzi omijające pytania i wdawanie się w „pyskówki” z Tuskiem.

Żeby nie wyjść na człowieka, który wyłącznie krytykuje PiS i uniknąć w czytelniku wrażenia, że autor sprzyja Konfederacji, teraz przejdźmy do skomentowania wyniku tej partii. Mentzen zapowiadał, że wywróci stolik, a skończyło się tak, że to Konfederacja wywróciła się o stolik, który miała przewrócić. W exit pollach partia Mentzena posiadała mniej procent niż posiada jego piwo. Partia, która miała być trzecią siłą w parlamencie i liczyła, że bez niej żadna opcja nie sformuje rządu, chociaż wprowadziła kilkunastu posłów do nowej kadencji to będzie na marginesie. Chociaż przekaz Konfederacji jest kierowany do przedsiębiorców, korwiniści- mentzeniści oraz „narodowcy” zapowiadają skupianie się na liberalizmie gospodarczym z pominięciem kwestii światopoglądowych, całkowicie do nich nie trafia. Niewykluczone, że taki odpływ poparcia dla Konfederacji z poziomu kilkunastu procent w sierpniowych sondażach do 7% w wyborach nie nastąpił tylko jako efekt rekordowej frekwencji, ale przede wszystkim z powodu braku autentyczności tej partii. Konfederacja przez retorykę Mentzena o dwóch samochodach i piciu piwa zaczęła ściągać młodociany elektorat najzwyklejszych libów i dzieci udających anarchistów, po czym przed wyborami ten elektorat zaczął odpływać ku „gwieździe” telewizji Hołowni, który w debacie wypadł bardzo dobrze i trzeba przyznać, że ją wygrał. Konfederacja to najlepszy przykład na to, że liberalizm neutralizuje politykę i polityczność. W pogoni za materializmem porzucili problemy światopoglądowe spłycając wszystko do liberalizmu gospodarczego i milcząc na inne tematy – a jak ktoś się odzywa na kwestie niezwiązane z ekonomią to Korwin-Mikke mówi o obniżeniu wieku zgody lub brauniści wychodzą ze szczepionkami, czipami, ukrainizacją i banderyzacją oraz innymi absurdami odstraszającymi wyborców. W tym projekcie w ogóle nie ma już Ruchu Narodowego, który się rozmył w tym towarzystwie, tworząc w ten sposób parodię nacjonalizmu, która to może wywołać tylko uśmiech z politowaniem. Patrząc na wyniki wyborów, Konfederacja, tak czy inaczej, ma największe poparcie w Polsce Wschodniej (podkarpackie – 9,14%; podlaskie – 9,79%). Chociaż szefostwo partii będzie upierać się jak pijany płotu narracji o przedsiębiorcach i innych cudakach sprzyjających Polsce 2050 i Koalicji Obywatelskiej, naturalny elektorat tej partii znajduje się na wschodzie kraju. Konfederacja chcąc odnieść sukces musiałaby przestać być partią konserwatywno- liberalną i stać się partią narodowo-konserwatywną. Tak się jednak nie stanie, bo Mentzen na to nie pójdzie, a brauniści będą woleli co 3 dni straszyć końcem świata, antychrystem, Billem Gatesem, Schwabem, Hararim i innymi, a Ruch Narodowy już się rozmył i jest tam tylko teoretycznie. Przyszłość Konfederacji wygląda tak, że przeżyje tę kadencję. Być może załapie się nawet na kolejną – bez względu na to, czy wybory będą przyspieszone, czy odbędą się zgodnie z harmonogramem za 4 lata. Jest to partia, która jednak w końcu się wypali przez brak zdolności koalicyjnej oraz ideową bezpłciowość. Chociaż ta partia deklaruje, że jest ideową prawicą to co w niej jest ideowego, skoro porzuca kwestie ideowe na rzecz gospodarczych? Zamiast bycia ideową prawicą jest sztandarowym produktem epoki kapitalizmu i liberalizmu XXI wieku. Brak zdolności koalicyjnej sprawia z kolei, że ludzie nie będą skłonni głosować na tę partię nie wiedząc czy, a jeśli to z kim, wejdzie w koalicje by stworzyć rząd. Pojawia się ryzyko, że głos będzie zmarnowany, bo jeśli partia będzie siedziała w parlamencie i mając nawet okazję stworzyć rząd tego nie zrobi – to po co taka partia? Retoryka polityczna Konfederacji sprawia, że zawęża sobie pole do przechwycenia wyborców Prawa i Sprawiedliwości. Liberalizmem gospodarczym i obyczajową bezpłciowością sprawia, że otwiera się na „konserwatywny” elektorat Platformy Obywatelskiej, dzieci anarchii i miejskich liberałów. Tu też leży przyczyna rozmycia Ruchu Narodowego. W sytuacji gdyby PiS utrzymał władzę teraz i wygrał jeszcze za 4 lata nie byłbym zdziwiony jakbyśmy zobaczyli Bosaka na jednej liście wraz z Kosiniakiem, Hołownią, Nitrasem, a nawet i z Biedroniem. Konfederacja by stać się realnie relewantną siłą polityczną w polskiej polityce musiałaby porzucić mrzonki ASE, leseferyzmu, posiadaniu masarni po miesięcznej sprzedaży parówek, likwidacji NFZ, ZUS i podatków. Polakowi zależy na bezpieczeństwie socjalnym – na tym by w januszexie przedsiębiorca, pompowany narracyjnie przez Konfederacją jako uciśniony, nie straszył polskiego pracownika, że ten wyleci z pracy, bo ma na jego miejsce Ukraińców czy Filipińczyków, a także by gwałtowne reformy nie sprawiły, że będzie niepewny swojej przyszłości i bezpieczeństwa socjalnego. Polak nie chce słyszeć, że jest nieudacznikiem czy patologią bo potrzebuje państwowej edukacji, służby zdrowia i programów społecznych. To są naturalne potrzebny człowieka w rozwiniętym cywilizacyjnie państwie.

Wybory stawiają znaki zapytania nad polską prawicą – co dalej? W Prawie i Sprawiedliwości zrobią sobie wewnętrzny „dzień sznura” i pozbędą się winnych porażki oraz ludzi szkodliwie wizerunkowo. Tu pewnie na wylocie znajdzie się Ziobro. Należy też zapytać co z samym Kaczyńskim, który młody już nie jest. PiS teraz oczyści swoje szeregi, o ile gdzieś nie zniknie w najbliższych latach, po to by odrodzić się pod inną nazwą i zostać „PiS 2.0”. Tylko ten nowy PiS będzie bardziej liberalny niż ten, z którym mieliśmy do czynienia przez ostatnie 8 lat. Często mówi się, że Polska jest „zapóźniona” względem Europy Zachodniej z powodu PRL. Jest to prawda i z tego powodu jesteśmy jako tako konserwatywni na tle państw Zachodu. Tylko co nam z tego „zapóźnienia” skoro nie wyciągamy lekcji i popełniamy dokładnie te same błędy co stronnictwa prawicowe w tych państwach 40 czy 50 lat temu? Teraz PiS przejdzie ewolucję i nawet jak wróci za 8 czy 12 lat to będzie bardziej liberalny. Opozycja liberalna będzie krzyczeć dalej o autorytaryzmie, PiS 2.0 porządzi sobie jedną lub dwie kadencje, po czym znowu opozycja przejmie władzę, powstanie PiS 3.0, jeszcze bardziej liberalny. I tak znajdziemy się w miejscu pod względem obyczajowym, kulturowym, w którym są obecnie Wielka Brytania, Francja czy Niemcy. Pierwsze lata III RP minęły na podziale stronnictw między tożsamość Solidarności i postkomunistów. Z biegiem czasu to zaczęło zanikać (trudno obecnie mówić o jakiejkolwiek spuściźnie PRL-u na lewicy) i mieliśmy podział pomiędzy lewicowe i prawicowe skrzydło Solidarności. Tożsamość Solidarności także zacznie zanikać i… Jaka to będzie tożsamość? Może to będzie tożsamość pokolenia UE. Nawet nie ma za bardzo czego postawić w kontrze – bo nie postawimy tożsamości braci Kaczyńskich. III RP istnieje już 34 lata, tymczasem organizacje prawicowe nie tworzyły nowej tożsamości tylko stale skupiały się na hamowaniu postępu bez tworzenia konkretnej oferty co w zamian. Porażka PiS-u, czy to teraz, czy za 4 lata, była czymś oczywistym. To musiało nastąpić. Było 8 lat do przygotowywania się na to, był czas na wytworzenie koalicjanta dla PiS i powolne przejmowanie dominującej roli w tym układzie. Tymczasem zmarnowano ten czas. I Polska pójdzie zgodnie z „duchem czasu” Europy Zachodniej, wchodząc teraz w czas, w którym będą realizowane postulaty lewicowo-liberalne w kwestiach społecznych. Bezpieczeństwo jest podstawową potrzebą człowieka. Zarówno bezpieczeństwo państwa, jak i bezpieczeństwo socjalne. PiS mógł być partią łączącą postulaty socjalne oraz postulaty narodowe. Mógł być, ale taką partią się nie stał. Politycy Prawa i Sprawiedliwości ostatecznie więcej gadali niż realnie robili. Gdy Ruch Narodowy powstawał za czasów koalicji PO-PSL także mógł stać się taką partią. Wszedł jednak w koalicję z korwinistami i rozmył się pomiędzy liberalnymi bredniami o wolnym ryneczku. Liberałowie starają się wmówić, że nacjonalizm to choroba wieku dziecięcego. Tymczasem narastające kryzysy pokazały wagę i dalszą potrzebę istnienia suwerennego, niezależnego i silnego państwa. Państwo jest wyrazem politycznej woli istnienia narodu i nie może być nocnym stróżem. Liberałowie walczą z państwem, bo nawet w czasach kryzysu autorytetu państwa, to władze państwowe ostatecznie są decyzyjne. Często krzyczą, że państwo ma się wycofać, niektórzy, że nawet dać jakieś przywileje, ale w zamian państwu nie dadzą nic. Jak państwo zechce coś rozlega się krzyk, że to łamanie praw człowieka oraz demokracji. Współczesny świat jest bardzo materialistyczny wskutek triumfu kapitalizmu i istnienia globalnych korporacji. Cytując Carla Schmitta - „Trzeba postawić sobie pytanie, czy można stworzyć jakąkolwiek ideę polityczną, opierając się wyłącznie na pojęciu indywidualistycznego liberalizmu? Odpowiedź musi być przecząca. Każdy konsekwentny indywidualizm polega na zanegowaniu polityczności, co w praktyce prowadzi do podejrzliwości wobec wszelkich politycznych instytucji i form państwa, wszelako nigdy do stworzenia własnej, pozytywnej teorii państwa i polityki. Dlatego w przypadku liberalizmu możemy mówić o polityce jedynie jako o polemicznym przeciwstawieniu się wszelakim ograniczeniom indywidualnej wolności ze strony państwa czy religii. […] W żadnym wypadku jednak nie jest to polityka liberalna jako taka, jedynie liberalna krytyka polityki.” – liberalizm uchyla poczucie odpowiedzialności indywiduum za państwo i wspólnotę narodową oferując materialistyczną wizję świata. Wywołuje poczucie, że sam fakt, gdy „władza państwowa robi rzeczy” to już łamie prawa człowieka i obywatela. Liberałowie boją się, że ich śledzi państwo, ale nie mają nic przeciwko temu jak robią to samo korporacje, chociażby poprzez pliki cookies. Liberalizm nie jest polityką, ani ideologią, ale jest negacją tego, co polityczne. Polacy potrzebują więc opcji narodowej oraz socjalnej. Socjalnej, która da bezpieczeństwo socjalne i poczują, że państwo nie jest przeciwko nim, ale jest z nimi i dla nich. Angażując państwo w racjonalną politykę socjalną odbudujemy poczucie wspólnoty. Znajdując się między Zachodem a Rosją potrzebujemy silnego kolektywu – silnej zbiorowości, zmobilizowanego do działania narodu polskiego. Potrzebujemy nowej siły, nowej tożsamości politycznej, ruchu Polaków, który chce zachować Polskę dla polskiego narodu. Marsz Niepodległości okaże się tu nie bez znaczenia. Marsz zaczynał jako narodowo- rewolucyjny bunt przeciw rządowi PO-PSL. Był marszem ludzi zdecydowanych, uformowanych politycznie, żyjących snem o wielkości. Triumf PiS-u niestety uśpił Marsz Niepodległości i szeroko rozumiane środowisko narodowe w Polsce. Prezes tej inicjatywy zaczął ugadywać się z partią rządzącą, oddając mu niemalże tę inicjatywę pod kontrolę. Chyba każdy kto był na Marszu Niepodległości od roku 2018 widział przynajmniej raz polityka z PiS lub partii Zbigniewa Ziobry. Sam Bąkiewicz z kolei zaczął robić za sługę Kaczyńskiego – a jak skończył? Dostał miejsce na liście PiS przegrywając z kretesem. Został zmarginalizowany i teraz po prostu zniknie. Z drugiej strony mamy Ruch Narodowy, który rozmył się w środowisku korwinistów. Inicjatywa założona przez nacjonalistów stała się aktualnie narzędziem politycznej rywalizacji pomiędzy frakcją Bąkiewicza ugadującego się PiSem a środowiskiem „narodowym” działającym w ramach Konfederacji. Tak też Marsz Niepodległości został zawłaszczony przez partie polityczne i zmarginalizowano nacjonalistów w ich marszu. Marsz Niepodległości stał się cukierkowym marszem i uczestnicy tego wydarzenia mają jeszcze pretensje do nacjonalistów, że ci chcą zawłaszczyć Marsz Niepodległości. Chcą zawłaszczyć coś co sami stworzyli – jakkolwiek to absurdalnie brzmi. Niewykluczone, że teraz Marsz Niepodległości wróci do swoich korzeni. Może to wywoła kolejne poruszenie w ludziach do tworzenia nowego nacjonalizmu w Polsce. Należy jednak pamiętać, że marsz 11 listopada ulicami Warszawy odbywa się tylko raz w roku – przez co powinien być wyrazem kreowania się nowego nacjonalizmu, a nie być jego filarem. Pojawienie się raz w roku na ulicach w nadziei, że to da nowe tchnienie środowisku narodowemu w Polsce jest błędem, gdyż taki to przybierze formę poklepania się po plecach z poczuciem, że „kiedyś to było” lub „będzie lepiej”. Dla środowiska narodowego musi pracować każdy z nas codziennie – chociażby doskonaląc samego siebie w tym, czym w życiu się zajmujemy.