Monika Dębek - Śląscy Rycerze – Juliusz Ligoń
Monika Dębek - Śląscy Rycerze – Juliusz Ligoń
„Jestem śląskie dziecko,
Nie na próżno żyłem,
O Sobieskim Janie
Z młodu się uczyłem …”
Śląscy Rycerze – to cykl tekstów nie tylko o historii i bohaterach polskiego Górnego Śląska. Ma on na celu uświadomienie czytelnikowi patriotyzmu tego rejonu i zapoznanie go z wybitnym jednostkami. Dla nich ważna była nie tylko mała Ojczyzna, ale cały nasz piękny kraj, dzięki czemu nawet dziś możemy uczyć się od nich patriotyzmu.
Wszystkie postaci są dla mnie osobiście niezwykle ważne i barwne, jednak w tym tekście skupię na życiorysie Juliusza Ligonia.
Juliusz Ligoń.
Juliusz Ligoń urodził się 22 lutego 1823 roku w Prądach – jest to dzisiejsza część wsi Strzebiń, która znajduje się na Górnym Śląsku, w powiecie Lublinieckim. Zmarł 17 listopada 1879 roku w Królewskiej Hucie (dzisiejszy Chorzów). Ukończył on szkołę w Strzebiniu, lecz w późniejszym okresie był samoukiem. Przeprowadził się do Chorzowa (ówczesnej Królewskiej Huty) i został kowalem.
Tam włączył się aktywnie w działalność „Towarzystwa Wstrzemięźliwości” założonego przez księdza Alojzego Ficka z Piekar Śląskich.
W roku 1848 roku gdy Górny Śląsk opanowała ogromna klęska głodu, Ligoń zorganizował pomoc charytatywną dla najbardziej potrzebujących. Założył „Komitet Pomocy Polskiej” i „Polskie Konsun”, które było pierwszym stowarzyszeniem o charakterze spółdzielni.
W 1851 roku został zwolniony z pracy i przeniósł się wraz z żoną do miejscowości Zawadzkie, gdzie założył „Kółko Czytelnicze”, które następnie zostało przeobrażone w „Bibliotekę Ludową”. Warto zaznaczyć, że była to pierwsza biblioteka polska na Górnym Śląsku. Można w niej było zaopatrzyć się we wszystkie polskie czasopisma, co było wyjątkowe ze względu na zabór Pruski. W bibliotece można było przeczytać „Gazetę Górnośląską”, „Gazetę Cieszyńską” i „Przyjaciela ludu”.
W 1869 roku został sekretarzem „Towarzystwa Pożyczkowego”. Miało ono na celu udzielanie niewielkich pożyczek i przeciwdziałanie germanizacji. W 1870 roku został zwolniony z pracy pod pretekstem szerzenia antyniemieckiej propagandy i wrócił do Chorzowa, tam podjął działalność w założonym przez Karola Miarkę – „Kółku Polskim”. Był w nim najpierw sekretarzem, bibliotekarzem, a następnie awansował na wiceprezesa.
W 1875 roku do jego mieszkania wtargnęła policja, która przeprowadziła rewizję całego mieszkania konfiskując książki i ulotki. Wydarzenie to wywołało reakcje gazety "Kurier Poznański", która opisała je na swoich łamach. Za sprawą tego wiadomość przedrukowana została do innych czasopism również w języku niemieckim.
W 1877 roku Juliusz uległ wypadkowi i został ponownie pozbawiony środków do życia. Został zmuszony walczyć o odszkodowanie z „Kasą Bracką”. Wygrał ten proces, głównie dzięki Franciszkowi Chłapowskiemu.
Był nie tylko wielkim pisarzem, ale i poetą oraz dramaturgiem. Uznaje się go za współtwórcę regionalnego dramatu ludowego na Górnym Śląsku. Dla teatrów amatorskich pisał sztuki teatralne: „Los sieroty”, „Dobry syn”, „Prawda zwycięża”, „Błogosławieństwo matki”.
Przemyślenia.
Juliusz Ligoń, to dla mnie przykład, prawdziwego Ślązaka i Polaka, który poświęcił swoje życie idei. Był niejednokrotnie szkalowany i prześladowany za swoją propolską działalność. Nie był w stanie podjąć się stałej pracy zarobkowej, jego mieszkania były często odwiedzane przez policję, nakładano na niego wysokie kary finansowe, przez co żył w ubóstwie wraz z żoną i sześciorgiem swoich dzieci.
Jego grób znajduje się w Chorzowie, niedaleko liceum, którego jest patronem. W Prądach gdzie się urodził, znajduje się pomnik poświęcony jego pamięci. Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” przyznaje od 1963 roku Śląską Nagrodę im. Juliusza Ligonia.
"Kaszubi, Staroprusacy, Mazury i Warszawiacy,
Wielkopolanie, Ślązacy – wszyscyśmy bracia Polacy
I dalej pod Karpatami – też jednym duchem tchną z nami,
Na Litwie i Królewiacy – wszyscyśmy jedno rodacy."
Te słowa Juliusza Ligonia powinniśmy pamiętać również współcześnie, szczególnie w czasach licznych konfliktów między Polakami.